امر به معروف ، برای انجام کارهای نیک :

در بسیارى از رازگوییهاى ایشان خیرى نیست مگر کسى که [بدین وسیله] به صدقه یا کار پسندیده یا سازشى میان مردم فرمان دهد و هر کس براى طلب خشنودى خدا چنین کند به زودى او را پاداش بزرگى خواهیم داد (1)

نکته تفسیری :

«نجوى» تنها به معنى سخنان در گوشى نیست، بلکه هر گونه جلسات سرّى و مخفیانه را نیز شامل مى‏شود. 

ادامه مطلب...

جایگاه امربه معروف در قرآن

موضوع امر به معروف ، ازهمان روزهای اول بعثت پیامبراعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مورد عنایت اسلام بوده است .سوره« والعصر» که اوایل بعثت در مکه نازل شده است.اشاره به امربمعروف می کند و از مومنان می خواهد تا یکدیگر را بکارهای حق و پایداری در راه خدا سفارش کنند.

قرآن حکیم می فرماید:
مادرمیان هرامتی پیامبری مبعوث کردیم که مهمترین کار و وظیفه او ، دوچیز بود:
یکی امربه یکتاپرستی که بزرگترین معروفهاست.
و دوم نهی از اطاعت طاغوتها که بزرگترین منکرهاست.

نمونه ای از کیفیت امر به معروف و نهی از منکر حضرت لقمان :

- به خاطر بیاور هنگامی را که لقمان به فرزندش گفت - در حالی که او را موعظه می‏کرد - پسرم! چیزی را شریک خدا قرار مده که شرک ظلم عظیمی است.

- و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم، مادرش او را با زحمت روی زحمت حمل کرد، (و به هنگام بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه‏ای را متحمل می‏شد) و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‏یابد (آری به او توصیه کردم) که شکر برای من و برای پدر و مادرت بجا آور که بازگشت همه شما به سوی من است.

- و هرگاه آنها تلاش کنند که موجودی را شریک من قرار دهی که از آن آگاهی نداری (بلکه می‏دانی باطل است) از آنها اطاعت مکن، ولی با آنها در دنیا به طرز شایسته‏ای رفتار کن، و پیروی از راه کسانی بنما که به سوی من آمده‏اند، سپس بازگشت همه شما به سوی من است و من شما را از آنچه عمل می‏کردید آگاه می‏کنم.

أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ (1)

آیا مردم را به نیکی فرمان می دهید و خود را فراموش می کنید در حالی که شما کتاب ( آسمانی ) را تلاوت می کنید؟! آیا نمی اندیشید؟!

* رسول خدا صلى الله علیه وآله: عالم بى‏عمل، مثل چراغى است که خودش مى‏سوزد، ولى نورش به مردم مى‏رسد. 

* رسول خدا صلى الله علیه وآله: عالم بى‏عمل، چون تیرانداز بدون کمان است. 
* عیسى علیه السلام: عالم بى‏عمل، مثل چراغى است بر پشت‏بام که اتاق‏ها تاریک‏اند.
* على علیه السلام: عالم بى‏عمل، چون درخت بى‏ثمر وگنجى است که انفاق نشود. 
* امام صادق علیه السلام: موعظه‏ى عالم بى‏عمل، چون باران بر روى سنگ است که در دلها نفوذ نمى‏کند.

1-سوره بقره 44

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ

وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ(1)

 پس به برکت رحمتی از جانب خداوند با آنها ( امت خود ) نرمخو شدی ، و اگر بد خلق و سختدل بودی حتما از دورت پراکنده می شدند. پس ، از آنها درگذر و برایشان آمرزش طلب و در کارها با آنان مشورت نما ، و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن ، که بی تردید خداوند توکل کنندگان را دوست دارد.

پیام ها ی آیه :

1- نرمش با مردم ، یک هدیه ى الهى است . (فبما رحمة من اللّه لنت لهم )
2- افراد خشن و سختگیر نمى توانند مردم دارى کنند. (لانفضّوا من حولک )
3- نظام حکومتى اسلام ، بر مبناى محبّت و اتصال به مردم است . (حولک )
4- رهبرى و مدیریّت صحیح ، با عفو و عطوفت همراه است . (فاعف عنهم )

ادامه مطلب...

وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (1)

و باید از شما گروهی باشند که ( مردم را ) به سوی کار خیر دعوت نمایند و به کار نیک امر کنند و از کار زشت بازدارند ، و آنهایند که رستگارند.

1- سوره آل عمران 104

قرآن کریم در بیان صفات ممتاز مؤمنان می فرماید:

وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیا بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاهَ وَ

یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ (1)

 مردان و زنان با ایمان ولی (و یار و یاور) یکدیگرند، امربه معروف و نهی ازمنکر می کنند، نماز را برپا می دارند و زکات را می پردازند و خدا و رسولش را اطاعت می کنند.

 
به موجب این آیه، افراد مؤمن به سرنوشت یکدیگر علاقمند بوده و به منزله یک پیکر می باشند. پیوند سرنوشت ها موجب می شود که تخلف و انحراف یک فرد، در کل جامعه تأثیر بگذارد؛ چنان که یک بیماری واگیر در صورتی که معالجه نگردد، از فرد به جامعه سرایت نموده و سلامت آن را به خطر می اندازد. 

1-سوره توبه 71